Irak’ta Birleşmiş Milletler (BM) için çalışan personelin savaş sonrası yeniden inşa projelerinde iş sözleşmesi imzalanması konusunda iş insanlarına yardım etmeleri karşılığında rüşvet talep ettiği ortaya çıktı. İngiltere’nin The Guardian gazetesinin araştırması, BM Kalkınma Programı’nın (UNDP) 2015 yılında başlattığı ve 30 bağışçının 1,2 milyar euro destek verdiği ‘İstikrar için Finansman Tesisi’ projesine ilişkin olarak dile getirilen bir dizi yolsuzluk ve kötü yönetim iddialarından birini ortaya koydu.
‘BM, IRAK’TAKİ RÜŞVET KÜLTÜRÜNÜ KÖRÜKLÜYOR’
Simona Foltyn’in haberinde, ABD’nin 2003 yılında işgal ettiği ülkeye son 20 yıldır yardım için milyarlarca dolar akıtıldığına ancak ülkenin halen kötü hizmetler ve altyapıdan mustarip olduğuna dikkat çekildi. Yolsuzluk ve rüşvetin ‘Irak’ta politikanın can suyu’ olduğu savunulan haberde, BM’nin bu sebeple projeleri doğrudan hayata geçme yoluna gittiği, bunu ise ‘yerel kurumlardan daha fazla şeffaflık’ taahhüdü ile yaptığı ifade edildi.
Gazeteye açıklama yapan UNDP, ‘yolsuzluk ve kötü idaresi tespit etmek ve önlemek için iç mekanizmaları’ olduğuna ifade etse de onlarca eski ve mevcut BM çalışanı, müteahhit, Iraklı ve Batılı yetkililerle yapılan görüşmeler aksini gösterdi. Buna göre, BM, Saddam Hüseyin döneminden bu yana Irak’ta hüküm süren ‘rüşvet kültürünü’ körüklüyor.
‘BU ÜLKEDE ÖDEME YAPMADAN ALABİLECEĞİNİZ HİÇBİR ŞEY YOK’
Gazeteye konuşan üç çalışan ve dört müteahhide göre, UNDP çalışanları iş insanlarından ‘sözleşme değerinin yüzde 15’ine kadar’ rüşvet talep etti. Çalışanlar, bunun karşılığında söz konusu yüklenicilere UNDP’nin karmaşık ihale süreci konusunda yardımcı oldu. Bir yüklenici, “Kimse ödeme yapmadan kontrat imzalayamıyor. Bu ülkede hükümetten ya da UNDP’den ödeme yapmadan alabileceğiniz hiçbir şey yok” diye konuştu.
Bir UNDP çalışanı ise anlaşmaların bu durumun tespit edilmesinin önüne geçmek için kağıt üzerinde değil ‘bizzat’ yapıldığını anlattı. Buna göre, bazı ‘nüfuz sahibi’ Iraklılar da burada garantör işlevi görüyordu. Çalışan, “Üçüncü taraf da rüşvetten pay alıyor” diyerek yüklenicilerin ‘ilişki ve güç sahibi kişileri’ seçeceğini söyledi. İddiaya göre, UNDP tarafından inşaat projelerini denetlemek üzere görevlendirilen hükümet yetkilileri de ‘payını alıyordu’.
‘YETKİLİLER ONAY KARŞILIĞI RÜŞVET ALDI’
Yükleniciler ve UNDP çalışanları, yetkililerin tamamlanmış projeleri resmi olarak onaylama karşılığında şirketlerden rüşvet aldığını anlattı. İki yüklenici, böyle bir ödeme yapmaya zorlandıklarını iddia etti. UNDP ise rüşvet ve şeffaflık eksikliği yönündeki iddiaları ‘çok ciddiye’ aldıklarını ve ‘sahtecilik ile yolsuzluğa karşı sıfır tolerans’ gösterdiklerini belirtti. UNDP, açıklamasında, söz konusu politikanın UNDP çalışanlarına olduğu kadar tüm diğer personel ve sorumlu taraflar için de geçerli olduğu ifade edildi. (DIŞ HABERLER)
