Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Özelleştirme İdaresi Başkanlığınca 2023 yılında gerçekleştirilen arza ve arazi satışlarıyla ilgili rakamsal veriler üzerine değerlendirmede bulundu.
Gürer, özelleştirme adı altında devletin fabrika ve şirketlerinden sonra kamu arazilerinin de satıldığını ve satılan fabrika, şirket ve arazilerin kamudan çıktıktan sonra fiyatlarında yaşanan önemli artış ile bir kesime ciddi oranda rant sağladığına dikkat çekti.
“SATA SATA BİTİREMEDİLER…”
CHP’li Gürer, AKP iktidarları döneminde ilk 15 yılda 101 kuruluşta kamu payları ile 10 liman, 90 elektrik santrali, 40 işletme, 11 otel/sosyal tesis, 3 bin 703 taşınmaz, 37 maden sahası, 3 gemi, 6 bin 808 kalem makine-teçhizat, 155 adet isim hakkı/marka ve araç muayene hizmetleri özelleştirildi. 2018 yılında 10 şeker fabrikası ile kamu fabrikaları satış süreci devam etti. Süreç içinde enerji şirketleri, liman özelleştirmeleri gerçekleşti. 1986 ila 2021 dönemine ait satış-devir uygulamaları tutarı 114,1 milyar lirayı buldu. AKP iktidarları döneminde Kamu varlıkları artma yerine sürekli satışlar ile eritildi.
Değerli varlıklar adeta peşkeş çekilir gibi satıldı. Elinde imar planı yapma yetkisi de bulunan özelleştirme idaresinin 2023 yılında yaptığı 180,9 milyon dolarlık özelleştirmenin 179,1 milyon dolarlık kısmını taşınmaz (arsa-arazi) satışları oluşturdu.2022 yılında yapılan 504 milyon dolarlık özelleştirmenin de 441 milyon dolarlık kısmını taşınmaz satışı oluşturuyordu. Özelleştirme kapsamında kuruluşlar ile kamu arazi satışları da 2024 yılında da devam edeceği görülüyor. Devlete ait ve geleceğin güvencesi varlıklar tek tek tüketiliyor” diye konuştu.
“ÖZELLEŞTİRME İDARESİ İMAR PLANI YAPMA YETKİSİNİ KİMLER İÇİN KULLANIYOR?”
Özelleştirme İdaresinin imar planı yapma yetkisinin olduğuna da vurgu yapan CHP’li Gürer, “Arsa ve arazileri satın alanların büyük kısmı, Özelleştirme İdaresinin bu yetkisini kullanmasıyla taşınmaz satışlarından fayda sağlıyor mu? Satılan kamu arazisi el değiştirmesi ile oluşan rant kimlere akıyor?” diye sordu.
“KAMU VARLIĞI RANTA AKTARILIYOR”
Yapılan özelleştirmelerin, “Sermayenin tabana yayılması” gibi söylemler altında gerçekleştirildiğine de dikkat çeken CHP’li Gürer, yapılan özelleştirmelerin aslında ‘sermayenin tabana yayılması’ değil, ‘tabandan sermayeye rant aktarma aracı’ haline dönüştüğünü ifade etti.
“3 YILDA 30 KURULUŞ DAHA ÖZELLEŞECEK”
CHP’li Gürer, 2024 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı ve 2024 yılı Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Performans Programındaki verilere göre 2024 yılında Cumhurbaşkanı kararlarıyla belirlenen strateji dahilinde gerçekleştirilecek özelleştirme ihale sayısının 200 olarak hedeflendiğini ve bu sayının yıllar itibariyle arttığına dikkat çekti.
Gürer, “Özelleştirme ihale sayısı 2022 yılında 141 iken 2024 yılında bu rakam 200’e 2025 yılında 205 ve 2026 yılında 210’a çıkması planlanıyor. Bir taraftan da özelleştirme kapsam ve programına alınacak kuruluş kararı sayısı 2024, 2025 ve 2026 yıllarında 10’ar adet olduğu görülmektedir. Yani 3 yıl içinde 30 kuruluş daha özelleştirilecektir. Bu özelleştirmeler karşılığında 2024 yılında 25 milyar TL, 2025 yılında 30 milyar TL ve 2026 yılında 35 milyar TL bütçe geliri hedeflendiği verilerde yer alıyor” dedi.
“ÖZELLEŞTİRME TAMGAZ”
Gürer, 2023 yılında özelleştirme geliri 12 milyar iken 2024 yılında 25 milyar lira gelir beklendiğine de dikkat çekerek, “Görünen o ki özelleştirme ile kamu varlıkları tüketilmeye devam edecek. İktidar kamuda kalan kuruluşları özelleştiriyor, kamu arazilerini satıyor. Dünün kazanımları ve geleceğin kaynakları olan bu değerler bitiriliyor. Elde edilen gelirler de yönetilemeyen ekonominin oluşturduğu giderler içinde tüketilip, yitiyor” dedi.
